Transakcje M&A (z ang. Mergers and Acquisitions, czyli fuzje i przejęcia) to procesy biznesowe, które mają na celu połączenie dwóch lub więcej firm (fuzja) lub przejęcie jednej firmy przez inną (przejęcie). Są to skomplikowane operacje, które często wiążą się z istotnymi zmianami w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstw oraz mają szeroki wpływ na ich funkcjonowanie na rynku. W artykule przedstawiamy, czym są transakcje M&A, jakie są ich cele i procesy, oraz jak wpływają na gospodarkę i przedsiębiorstwa.
Czym są transakcje M&A?
Transakcje M&A obejmują dwa główne rodzaje działań:
- Fuzja (Mergers) – Fuzja to proces, w którym dwie lub więcej firm łączą się, tworząc nową jednostkę gospodarczą. W wyniku fuzji może powstać nowa firma, która wchłonie wszystkie aktywa i pasywa łączących się przedsiębiorstw. Fuzje mogą odbywać się na równych zasadach (tzw. fuzja na zasadzie równości) lub jedna firma może przejąć drugą (fuzja asymetryczna).
- Przejęcie (Acquisition) – Przejęcie to proces, w którym jedna firma kupuje inną. W wyniku przejęcia firma przejmująca zdobywa kontrolę nad przedsiębiorstwem przejmowanym. Przejęcie może odbywać się na drodze zakupu akcji, aktywów lub całkowitego nabycia firmy. W odróżnieniu od fuzji, w przypadku przejęcia jedna firma zazwyczaj zachowuje swoją odrębność, a przejęta firma staje się częścią większej organizacji.
Cele transakcji M&A
Transakcje M&A są prowadzone w celu osiągnięcia różnych celów biznesowych. Przedsiębiorstwa decydują się na takie działania z kilku powodów, które mogą obejmować:
- Zwiększenie skali działalności – Fuzje i przejęcia pozwalają firmom na zwiększenie skali działalności, co może prowadzić do uzyskania korzyści z ekonomii skali. Większe przedsiębiorstwa mogą obniżyć koszty operacyjne, korzystać z lepszych warunków finansowych i inwestycyjnych, a także uzyskać większą siłę negocjacyjną na rynku.
- Dostęp do nowych rynków – Dzięki przejęciom firmy mogą wejść na nowe rynki geograficzne lub nowe sektory gospodarki, w których wcześniej nie były obecne. Może to być szczególnie atrakcyjne w przypadku rynków rozwijających się, które oferują duży potencjał wzrostu.
- Dywersyfikacja działalności – Firmy często podejmują transakcje M&A w celu dywersyfikacji swojej oferty produktowej lub usługowej. Dzięki przejęciom firm z innych branż mogą zmniejszyć swoje ryzyko związane z uzależnieniem od jednego sektora gospodarki.
- Zwiększenie konkurencyjności – Fuzje i przejęcia mogą pomóc firmom w zwiększeniu ich konkurencyjności na rynku, pozwalając im na lepsze wykorzystanie zasobów, innowacje i rozszerzenie oferty.
- Pozyskanie nowych technologii i talentów – Fuzje i przejęcia często mają na celu zdobycie nowych technologii, produktów lub talentów, które mogą wzmocnić ofertę firmy i poprawić jej pozycję na rynku.
- Optymalizacja kosztów – Łączenie zasobów różnych firm pozwala na optymalizację kosztów. Wspólne wykorzystanie infrastruktury, zasobów ludzkich czy technologii może prowadzić do większej efektywności operacyjnej.
Proces transakcji M&A
Transakcje M&A są skomplikowanymi procesami, które wymagają starannego planowania, analizy i negocjacji. Proces ten zwykle przebiega w kilku etapach:
- Analiza strategiczna – Na początku przedsiębiorstwa przeprowadzają szczegółową analizę strategiczną, aby określić, czy transakcja M&A jest odpowiednia do ich długoterminowych celów. W tym etapie oceniane są potencjalne korzyści, ryzyka oraz celowość przejęcia lub fuzji.
- Poszukiwanie celów transakcji – W przypadku przejęcia firma przejmująca identyfikuje potencjalne cele transakcji. Często odbywa się to poprzez wyszukiwanie firm, które spełniają określone kryteria, takie jak kompatybilność z ich ofertą lub dostęp do nowych rynków.
- Due diligence – Etap due diligence to proces szczegółowego sprawdzania stanu prawnego, finansowego i operacyjnego firmy, którą zamierza się przejąć lub z którą planuje się połączyć. Due diligence obejmuje audyt aktywów, pasywów, zobowiązań prawnych, a także ocenę kultury organizacyjnej firmy.
- Negocjacje i struktura transakcji – Po przeprowadzeniu due diligence następują negocjacje, które mają na celu ustalenie warunków transakcji, w tym ceny zakupu, sposobu finansowania transakcji oraz struktury organizacyjnej po jej zakończeniu. Negocjacje obejmują również kwestie związane z podziałem ryzyk oraz zobowiązań.
- Zawarcie umowy – Po uzgodnieniu warunków transakcji, strony zawierają umowę, która reguluje wszystkie aspekty fuzji lub przejęcia, w tym kwestie finansowe, strukturalne i prawne.
- Integracja – Po zakończeniu transakcji następuje etap integracji, który polega na łączeniu struktur organizacyjnych, systemów informacyjnych, kultury firm i procesów operacyjnych. Integracja jest kluczowa dla sukcesu transakcji M&A, ponieważ to na tym etapie firmy muszą zrealizować korzyści wynikające z połączenia.
O transakcjach tego typu można dowiedzieć się m.in. za pomocą strony kancelarii JDP
Wyzwania związane z transakcjami M&A
Pomimo licznych korzyści, transakcje M&A wiążą się również z szeregiem wyzwań. Przede wszystkim, integracja dwóch firm o różnych kulturach organizacyjnych i systemach operacyjnych może napotkać trudności. Ponadto, błędne oszacowanie wartości przejmowanej firmy lub niewłaściwa struktura finansowania transakcji mogą prowadzić do strat. Zmiany w strukturze organizacyjnej mogą także prowadzić do niezadowolenia wśród pracowników lub utraty kluczowych talentów.
Transakcje M&A to skomplikowane, ale często niezbędne operacje, które umożliwiają firmom rozwój, zdobywanie nowych rynków i optymalizację działalności. Choć wiążą się z wieloma korzyściami, niosą również pewne ryzyko, dlatego kluczowe jest przeprowadzenie dokładnych analiz i skrupulatne zarządzanie procesem. Właściwie przeprowadzona fuzja lub przejęcie może stać się fundamentem dalszego rozwoju przedsiębiorstwa i zwiększenia jego konkurencyjności na rynku.
